869 ile Başlayan Barkodlar Nedir Ne Değildir? Türk Malını Gösterir Mi?

Hayatımızın vaz geçilmezi Internet birçok şeye hizmet ediyor. Tabii bunların hepsi bizi iyiye ve doğruya götürmüyor. Bazen bu devasa dünya birçok bilgi kirliğine de aracılık ediyor. Belki benzerlerine göre arkasında kötü niyetler taşımasa da bu doğrultudaki kampanyalardan biride "Parola 869" "Türk'ün Şifresi 869" "Türkiye'nin Kurtuluşu 869'da" sloganlarıyla duyurulan, 869 barkodu ile başlayan ürünlerin tüketilmesini teşvik ederek yerli malı kullanımı hakkında duyarlılığı artırmaya çalışanıdır.(Hatta bazen kamuoyunca tanınan simalarda bu kampanyaya büyük desteklerde bulunuyor.)



Peki bu parola bize her zaman Türk Malı tükettirir mi?. Maalesef hayır. Ürünlerin üzerinde yer alan barkod numaraları uluslararası bir sistem olan ve merkezi Brüksel'de bulunan GS1 Organizasyonu(Eski adıyla EAN International) tarafından belirlenen kurallara göre oluşturulmaktadır. GS1 Organizasyonunun ülkemizdeki temsilcisi ise TOBB(Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) bünyesindeki GS1 Türkiye'dir.(Eski adıyla Milli Numaralama Merkezi) .



GS1 Organizasyonu her ülkedeki temsilcisi için o ülkedeki firmalara barkod numarası tahsis etmesi amacıyla belirli önekler belirlemiştir. TOBB-GS1 Türkiye için belirlenen önek 869'dur. TOBB-GS1 Türkiye ise üyelik şartlarını sağlayan firmalara 869 ile başlayan numaralar tahsis eder. Dolayısıyla 869 ile başlayan bir ürün barkodunun TOBB tarafından verildiğini kesin olarak söyleyebiliriz.



Ancak, TOBB, firmaya GS1 Firma Numarası verdikten sonra 13 basamaklı barkod numarasını firma kendisi oluşturmaktadır. Ve GS1 kuralları, barkod numarasının üretici firma tarafından oluşturulmasını şart koşmuyor. Yani ithalat yapan veya distributör bir firmada eğer ürünün üzerinde barkod numarası yoksa TOBB'dan aldığı barkod numarasını kullanabilir. Diğer yandan önerilenin, ürünün marka sahibi tarafından numaralandırılması olduğunu vurgulamakta yarar var. Eğer marka sahibi ürüne barkod numarası verirse, tedarik zincirinin her aşamasında tekrar tekrar barkodlama işlemi yapılmamış olacak. Zaten, bu çok basit kural yani barkod numarasının tüm dünyada geçerli olması, yasal bir zorunluluk olmamasına rağmen GS1 Sistemini dünyanın en yaygın kullanılan sistemlerinden biri haline getirmiştir.



Özet olarak GS1 Barkodlarınının temel amacı bilgi sistemlerine doğru ve hızlı bilgi aktarmaktır. Ürünlerinin menşei ile ilgili kesin bir bilgi vermez. Aşağıdaki senaryoların hepsi olasıdır.

1. Türk Marka, Yerli Üretim, 869 ile Başlayan Barkod ( Büyük çoğunluk bu kategoridedir.)


2. Türk Marka, Yurtdışı Üretim, 869 ile Başlayan Barkod ( Örn. Fason yurtdışı üretim)


3. Türk Marka, Yurtdışı Üretim, 869 ile Başlayamayan Barkod( Nadirde olsa oluyor. Firma yurt dışında üretim yaptığı yeri barkod almaya ikna ederse.


4. Yabancı Marka,Yerli Üretim, 869 ile Başlayan Barkod (Bazı uluslararası markalar yerel temsilcilerinin barkodu kullanabiliyorlar.)


5. Yabancı Marka, Yerli Üretim, 869 ile Başlamayan Barkod( Uluslararası firma marka sahibi olduğu ülkenin barkodunu kullanıyor.


6. Yabancı Marka,YabancıÜretim, 869 ile Başlayan Barkod (Aslında olmaması gereken ama ithalat yapılırken ürünün barkodu bulunmaması halinde dağıtıcı(distribütör) firma tarafından oluşturulan barkodlar)

Yani her gördüğümüz 869 ürünü Türk Malı olarak düşünmemeliyiz. Yalnız bunu söylerken yerli malı kullanımını desteklemeyelim de demiyorum. Sadece bu konuda hassasiyet gösterirken yukarıdaki bilgileri de göz önünde bulundurun. Aksi takdirde, 6. kategorideki ürünü alarak, 5.kategorideki ürünü de almayarak amacınızın tam tersine hizmet ediyor olabilirsiniz.

Şimdi diyeceksiniz yok mu bu nu anlamanın bir yolu ? Benim bildiğim kesin bir yöntem yok? Ambalaj üzerine firmanın yazdığı "Made in Turkey" "Türk Malı" ibarelerine güvenmekten başka bir çare yok gibi geliyor bana... Ama belki başka yöntemler de olabilir.